تاخوگراف (Tachograph)
تاخوگراف (Tachograph) که هم اکنون در اکثر کشورها به عنوان وسیله ای ضروری در سیستم حمل و نقل جاده ای استفاده می شود، یک سیستم ثبت اطلاعات است که اطلاعات ضروری را روی صفحات مقوایی ثبت می کند. این اطلاعات می تواند مواردی از جمله سرعت خودرو، زمان حرکت از مبدأ، و مدت زمان حرکت در یک مسیر خاص باشد. در کشور ما نیز پس از مدت ها بحث و بررسی، اجرای آن عملیاتی شده است و امروزه پلیس راهنمایی و رانندگی، استفاده از تاخوگراف توسط رانندگان را اجباری اعلام کرده است.
اگرچه در تاخوگراف های آنالوگ برای ثبت اطلاعات از یک دیسک کاغذی یا همان صفحه سرعت استفاده می شود؛ اما امروزه برخی شرکت ها با ارائه تاخوگراف های دیجیتال، کارت های هوشمند را جایگزین صفحه کاغذ کرده اند.
در این نوع تاخوگراف ها، از بخش هایی از جمله سرعت سنج، ثبت کننده اطلاعات، و صفحه ثبت اطلاعات تشکیل شده است. این نوع تاخوگراف ها در دو مدل موجودند: (1) مدل هایی به صورت مجزا استفاده می شوند و (2) مدل هایی که به طور مستقیم در زیر سرعت سنج خودرو قرار می گیرند و دو راننده به طور انفرادی می توانند از چنین تاخوگراف هایی استفاده کنند. بدین صورت که با قرار دادن صفحه در محل مخصوص خود، سرعت و شرایط رانندگی هر کدام از راننده ها به طور جداگانه ثبت می شود.
تاخوگراف های آنالوگ به طور کلی چهار حالت مختلف از جمله رانندگی، استراحت، خواب، و کار دارند. در دیسک های ثبت اطلاعات، بخش های مختلفی وجود دارد که هر کدام برای ثبت اطلاعات خاصی در نظر گرفته شده اند. در حاشیه دایره مرکزی این دیسک ها، علامت هایی وجود دارد که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم. (1) نماد سر و کلاه که راننده باید نام خود را در آن قسمت بنویسد.
(2) فلش های رفت و برگشت که راننده باید مبدأ و مقصد حرکت را در آن قسمت یادداشت کند. (3) بخش ثبت تاریخ شروع حرکت و تاریخ رسیدن به مقصد که راننده باید اطلاعات مورد نظر را در آن وارد کند. (4) نماد NO که راننده باید شماره پلاک خودروی خود را در آن قسمت یادداشت کند. (5) در بخش بیرونی این دایره نیز نموداری وجود دارد که سرعت خودرو در حین رانندگی، در این قسمت ثبت می شود و پلیس در ایستگاه های مستقر در جاده ها، می تواند تخلفات رخ داده در حین رانندگی را روی این صفحه مشاهده کند.
در دستگاه تاخوگراف دکمه های متعددی وجود دارد که یکی از آن ها دکمه فلش است و از آن برای بیرون آوردن صفحه استفاده می شود. جهت استفاده از این دکمه، خودرو باید حتماً در حالت توقف باشد. علاوه بر این دکمه، دو دکمه دیگر نیز با شماره های 1 و 2 وجود دارد که به ترتیب اولی مخصوص راننده اول و دومی مخصوص راننده دوم است. با استفاده از این دکمه ها می توان یکی از چهار حالت رانندگی، استراحت، خواب، و کار را انتخاب کرد. دو دکمه با علامت های منفی و مثبت نیز جهت تنظیم ساعت و تاریخ در نظر گرفته شده است. گفتنی است، این دستگاه ها در کشورهای اروپایی، کاربردهای بسیار زیادی دارند. به طور مثال، صفحه ای که توسط مهر و امضاء پلیس تأیید شده باشد، در دادگاه به عنوان مدرک قابل استفاده است.
